Osnowa – Materiały do tkania

Osnowa to podstawowa część tkaniny, jej przysłowiowy kręgosłup. Dzięki niej, nasze dzieła mogą być elastyczne albo bardziej twarde. Jej dobór jest niesamowicie ważny. W tkaniu, pleceniu czy innych robótkach polecam przede wszystkim naturalne surowce ulegające biodegradacji. Należy jednak pamiętać, że przy ich produkcji wykorzystuje się często duże ilości wody, a często są farbowane sztucznymi barwnikami. Nie da się jednak w obecnych czasach uniknąć w 100% niszczenia środowiska w procesie wytwarzania. Zachęcam, więc do pozyskiwania materiałów tak, jak to napisałam w rozdziale „Ekologiczny twórca”.

Jak dobrać?

Po pierwsze przy płótnie, czyli tkaninie jednolitej, będziemy tkać tym samym materiałem co osnowa. Jest to główna zasada, którą jednak można złamać. Pamiętać przy tym należy, że tkanina użytkowa ma swoje prawa – przy jej eksploatacji, różnice we włóknach mogą nam zgotować niespodziankę. Sploty mogą się rozdzielać lub rozplątywać, a tkanina straci tym samym na właściwościach i wyglądzie. Polecam więc łączyć surowce jednolicie – bawełna z bawełną, jedwab z jedwabiem itd.

Przy pracach stricte dekoracyjnych – tkanych makatkach czy gobelinach powyższa zasada może być, a nawet czasami musi być zignorowana. Kiedy pojawia się splot rypsowy zasłaniający osnowę, bazowe nici nie muszą mieć nawet tego samego koloru.

Co z syntetykami?

Następnym nurtującym pytaniem jest czy sztuczne produkty nadają się na osnowę. Jak najbardziej można ich używać. Jednak często takie nici/przędza jest gładsza, a więc wątek będzie nam się ślizgał i kolejne warstwy tkaniny prędzej czy później „opadną”. Oznacza to, że splot nie będzie stabilny, a tym samym nie zapanujemy nad wyglądem tkaniny (nastąpi „spłaszczenie” projektu). Wszystko zależy oczywiście od naszej wprawy i umiejętności. Sztuczny materiał nie będzie miał tych małych włosków, których właściwościami jest podwyższone tarcie – blokada wątku.

ELASTYCZNOŚĆ

Kolejną rzeczą o jakiej chciałam napisać to właściwość fizyczna materiału, która powoduje rozciąganie się tkaniny. Każda nić w jakimś stopniu ulega napięciu. Może to powodować różnego rodzaju defekty w tkaninie – falowanie, wykrzywianie, a nawet pęknięcie osnowy. Syntetyczne włókna są mniej podatne na zerwania, to jest ich najmocniejszy punkt. Elastyczność daje nam jednak możliwość podnoszenia osnowy i tkanie do ostatniego centymetra. Osnowa naturalna jest bardziej podatna na zerwanie – ale tutaj też nie ma tragedii. Może być podwiązana dodatkowym fragmentem tego samego materiału (osnowa – łatka z tej samej nici – osnowa).

GĘSTOŚĆ OSNOWY

Ostatni punkt, kto wie czy nie najważniejszy. Pomoże Wam w doborze materiałów i planowaniu pracy:

GĘSTA OSNOWA (gruba) = CIEŃKI WĄTEK

RZADKA OSNOWA (cienka) = GRUBY WĄTEK

Dzięki tej zasadzie tkanina będzie równa i zwarta, a przestrzenie między nićmi osnowy pozostaną w równej odległości.

Dla ciekawych polecam filmik o nakładaniu osnowy na dużą ramkę tkacką z przerzutką TUTAJ.

Podsumowując: dobierając osnowę miejcie na względzie jej elastyczność, gęstość i poziom szkodliwości na środowisko.
To oczywiście jest moje własne, prywatne podejście do tematu.

A Wy jakiej osnowy używacie?